Mapa

Zespół Dworski Konopków w Mogilanach


Rynek 3
32-031 Mogilany
+48 122701705

Dwór w Mogilanach, jaki można zobaczyć obecnie, powstał na miejscu dworu z XVI wieku zbudowanego przez kasztelana krakowskiego Wawrzyńca Spytko Jordana. Drewniany wówczas dwór został otoczony ogrodem w stylu renesansowym oraz parkiem widokowym. Zachowane do dzisiaj szpalery grabowe mają ponad dwieście lat, a żywopłoty bukszpanowe ponad sto. W 1558 r. Mikołaj Rej napisał w pałacu mogilańskim Żywot człowieka poczciwego. Dzieło to zostało wydrukowane w pałacowej drukarni przez Macieja Wierzbiętę. Pod koniec XVIII w. dwór drewniany został rozebrany, a na jego miejscu powstał dwór murowany. Wybudowano go w stylu późnoklasycystycznym na planie prostokąta, z portykami arkadowymi od zajazdu i ogrodu.

W 1802 r. Mogilany (wraz z Głogoczowem i Kulerzowem) kupił łowczy sanocki Józef Konopka. W 1830 r. dwór został gruntownie przebudowany, stając się rezydencją w stylu klasycystycznym. W 1939 r. Konopkowie zostali wyrzuceni ze swojego majątku przez Niemców. Po wojnie, w 1945 r. dwór Konopków nie powrócił do prawowitych właścicieli. Został upaństwowiony przez władze komunistyczne, a grunty rolne rozparcelowano i przekazano Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Pokój”. Dwór pełnił funkcję szkoły, przedszkola oraz mieszkań dla nauczycieli i pracowników spółdzielni. W 1967 r. zarządzanie dworem przejęła Polska Akademia Nauk. Dwór został wyremontowany, powstał w nim Dom Pracy Twórczej i ośrodek konferencyjny.

Wawrzyniec Spytko Jordan, budując swój pałac otoczył go ogrodem i wspaniałym parkiem widokowym. Park i ogród w XVIII w. zostały przekomponowane według ówczesnych francuskich wzorów. Mogilański park oprócz wyjątkowych cech krajobrazowych stanowi ważny pomnik przyrody.

Mogilański park składa się z trzech ogrodów: włoskiego, angielskiego i leśnego.

Ogród włoski  to najstarsza część parku w kształcie zbliżonym do kwadratu, rozdzielonego na cztery kwatery ramowe krzyżującymi się alejami. Pośrodku kwadratu znajduje się kulisty klomb. Zarówno klomb jak i alejki utworzone są z bukszpanu zwyczajnego. Na środku każdej kwatery rośnie świerk pospolity. Najcenniejszą i bezsprzecznie najpiękniejszą ozdobą tej części parku są zabytkowe bindaże grabowe.

W ogrodzie angielskim rosną potężne egzemplarze dębów szypułkowych, jesionów wyniosłych i lip drobnolistnych. Do tej części należy również główna aleja wjazdowa wysadzona ogromnymi jesionami wyniosłymi i około stuletnimi kasztanowcami pospolitymi. Ogród angielski posiada niewielki staw.

Ogród leśny to północno-zachodnia część parku z resztkami pięknej alei modrzewiowej, która stanowi przedłużenie bindażu zachodniego. Od południowej strony parku otwiera się galeria widokowa na panoramę Beskidów i Karpat. Z drugiej zaś strony rozpościera się wspaniała panorama Krakowa. To wyjątkowe miejsce wypoczynku i spotkań.

Józef Nowina – Konopka (1818-1880) urodził się w Modlnicy Wielkiej i był synem Tadeusza i Anny z Padlewskich. Kiedy studiował prawo i filozofię, zainteresował się rodzącą się wówczas etnografią. W ramach tej pasji gromadził materiały poświęcone kulturze ludowej z okolic Mogilan i w 1840 r. wydał publikację Pieśni ludu krakowskiego. Zaprzyjaźnił się z najsławniejszym polskim etnografem, Oskarem Kolbergiem, który wielokrotnie bywał w Mogilanach i z wdzięczności za gościnę dedykował przyjacielowi i jego rodzinie wybrane prace.

Sam Józef Konopka również publikował teksty etnograficzne, jest też autorem monografii Mogilan. Interesowała go nie tylko kultura ludowa, ale też praca na roli i jej usprawnianie. Wraz z bratem Julianem założył w Mogilanach fabrykę maszyn rolniczych, wznowił jarmarki, utworzył urząd pocztowy. Będąc członkiem Towarzystwa Rolniczego, pisał hasła do Encyklopedii Rolnictwa. Współtworzył Szkołę Rolniczą w Czernichowie, której podarował liczne narzędzia i maszyny. Był aktywnym obywatelem działającym na rzecz lokalnej społeczności oraz na szerszym forum, pełniąc funkcję posła do galicyjskiego Sejmu Krajowego.

Konopków wspomina się w Mogilanach, jako panów dobrych i dbających o swoich włościan.


Audio:
Tytuł: Zespół Dworski Konopków w Mogilanach
Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszego serwisu. Jeśli nie chcesz, aby pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.